کلامیدیا یک ارگانیسم داخل سلولی گرم منفی می باشد که به عنوان عامل عفونی سقط انزوتیک در میش ها شناخته میشود. در بسیاری از کشورها ازجمله ایران کلامیدیا آبورتوس یکی از عوامل مهم سقط جنین در میش ها و بزها و مرگ و میر نوزادان آنها می باشد .
این عامل بیماری زا به دلیل زئونوز بودن و ایجاد سقط و مرده زایی در جنین انسان نیز از لحاظ بهداشتی بسیار حائز اهمیت می باشد .
مهمترین منبع و راه آلودگی دربیماری کلامیدیوز گوسفند وبز :
معمولاً آلودگی از طریق دهان ایجاد شده و باکتری پس از استقرار در لوزه ها به وسیله خون و لنف در بدن توزیع می گردد ومعمولا در بدن مخفی شده و در سن ۹۰-۶۰ روزگی آبستنی جفت را مورد تهاجم قرار می دهد و باعث اختلال در عمل جفت و کمبود اکسیژن در جفت و عفونی شدن آن و نهایتاً سقط جنین می گردد . در صورتی که میشهای آبستن تا ۶ هفته قبل از زایمان نیز در معرض آلودگی قرار گیرند دچار سقط خواهند شد . معمولاً ترشحات واژن میشهای آلوده تا چند ماه آلوده به باکتری می باشد و در صورتی که قوچ با آن میش آلوده جفت گیری نماید از طریق انتقال مکانیکی و از طریق ترشحات واژن آلوده ، عامل بیماری را به میش های سالم منتقل میکند هرچند که در این آلودگی قوچ نیز دچار تورم بیضه شده و از طریق مایع منی هم می تواندعامل بیماری را منتقل کند ولی انتقال مکانیکی از طریق جفت گیری مهم تر و بیشتر مورد بحث می باشد .
میش های آلوده معمولاً در سال بعد درگیر نمی‌شوند ولی یکی از مهمترین مشکلات این بیماری انتقال عامل بیماری به بره های ماده تازه متولد شده از طریق میش های آلوده و یا تماس با ترشحات رحمی میش های آلوده می باشد که این بره ها در اولین بارداری با احتمال سقط ۹۰ درصد روبرو خواهند بود یعنی درگیری گله با این بیماری به صورت مستقیم و غیر مستقیم باعث خسارت های سنگین به گله خواهد شد .
سقط کلامیدیایی در گوسفند وبز علائم درمانگاهی و کالبدگشایی :
سقط معمولاً در دو تا سه هفته آخر آبستنی ایجاد میشود و میش های بیمار ممکن است علائم خاصی به جز سقط نشان ندهند و اغلب دو تا سه هفته پس از سقط ترشحات قرمز و قهوه ای رنگی از ناحیه واژن خارج میشود .جنین سقط شده معمولا دارای آسیب در محوطه بطنی بوده و جفت ضخیم ومتورم و با یک اگزودای قهوه ای رنگی پوشیده شده است .
تصویر شماره ۱ : سقط کلامیدیایی در گوسفند
درمان بیماری کلامیدیوز در گوسفند و بز:
بهترین و دقیق ترین راه تشخیص ارسال لاشه جنین ، محتویات شیردان جنین و جفت به آزمایشگاه جهت انجام تست PCRو تشخیص کلامیدیا از طریق جداسازی DNAمی‌باشد .
درمان بیماری کلامیدیوز در گوسفند و بز :
هر چند درمان صددرصد مناسبی برای این بیماری گزارش نشده ولی تجربه های فارمی نشان داده است که تجویز ۲۰ میلی گرم اکسی تتراسیکلین ۲۰ درصد به ازای هر کیلوگرم وزن زنده ۳ تا ۶ هفته آخر آبستنی معمولاً می‌تواند به افزایش احتمال زنده زایی میشها کمک کند .
درمان پیشنهادی گروه علمی دام پخش برای سقط های کلامیدیایی :
تجربه های فارمی ما نشان داده که در صورت وجود سقط کلامیدیایی( در صورت تشخیص قطعی از طریق تست PCR) تزریق ۵ تا ۶ سی سی اکسی تتراسیکلین ۲۰ درصد به ازای هر راس میش با فاصله ۴۸ ساعت به همراه تزریق یک دز الیگوویت به صورت عضلانی و یک دز ویتامین ای + سلنیوم در کاهش موارد سقط کمک بسیاری نموده است ، البته در مواردی که سقط پس از مدت ۱۰ تا ۱۵ روز مجددا افزایش یافت بایستی تزریق اکسی تتراسیکلین ۲۰ درصد را هر ۱۰ روز یکبار تکرار کرد .
چند نکته مهم در مورد گله های گوسفند آلوده به کلامیدیا:
۱ – انتقال آلودگی به انسان و سقط جنین از طریق تماس با جنین و ترشحات سقطی آلوده انجام می‌گیرد به همین دلیل از دست زدن بدون پوشش به جنین سقط شده و ترشحات سقطی بشدت پرهیز نمایید .
۲- گله های آلوده باعث آلودگی بره هاو بزغاله های ماده تازه متولد شده در گله می‌گردند که آنها نیز در سال بعد به احتمال زیاد درگیر عارضه سقط خواهند شد
۳- میش های آلوده در سال بعدسقط نخواهند داشت
۴- بهتر است در صورت سقط کلامیدیایی در گله ، بره های ماده به دنیا آمده در آن دوره زایش را پروار کرده و به عنوان پرواری به فروش رساند و از نگهداری آنها برای زاد و ولد چشم پوشی نمود
