دکتر مهدی جعفری (دامپزشک)
خصوصیات یک لانه تکثیر برای قناری چه چیزهایی می باشد؟
رفتارشناسی پرندگان نشان داده که رفتارهای تولید مثلی آنها مانند: جفت یابی، جفت گیری، ساخت لانه، تخمگذاری و پرورش جوجه ها همگی تابع خصوصیات ژنتیکی گونه ای بوده و در طول هزاران سال تغییرات چندانی نکرده اند و حتی با اینکه یک پرنده تا چند نسلش در قفس بدنیا آمده و بزرگ شده اند باز هم خصوصیات گونه ای را در رفتارهای تولید مثلی بروز می دهند لذا در صورتیکه قصد دارید از یک پرنده نگهداری کنید و یا درحال نگهداری از یک جفت یا بیشتر می باشید و قصد تکثیر و تولید مثل این پرنده ها را دارید، مطالعه و اطلاع داشتن از این رفتارهای تولید مثلی و همچنین سایر عادات آنها مانند: خصوصیات اخلاقی و عادات غذایی و اجتماعی آنها برای نگهداری صحیح و اصولی از آنها بسیار لازم و ضروری می باشد چرا که چنانچه اطلاعات شما در این زمینه ها حتی در حد حداقلی نباشد تنها پس از مدت کوتاهی از نگهداری پرنده ها خسته شده و با کم توجهی نسبت به آنها شرایط بیماری و تلف شدن آنها را فراهم نموده و همچنین بدلیل سر و صدای پرندگان و پرریزی و کثیف نمودن اطراف قفس توسط پرنده موجبات آزار و اذیت اطرافیان خود را نیز فراهم می گردانید. لذا در این مقاله تصمیم گرفتیم تا شما را با رفتارهای تولیدمثلی قناری ها، رفتارهای جفت یابی و جفت گیری و سپس لانه گزینی و تخمگذاری آنها آشنا نماییم.
رفتار قناری نر و ماده در زمان آمادگی برای جفت گیری – رفتار قناری در زمان مستی
خصوصیات رفتاری قناری نر:
۱- زمانی که قناری نر برای جفت اندازی و جفت گیری بی تاب شده و اصطلاحا مست میشود با سر دادن آواز های بلند و طولانی و جست و خیز زیاد آمادگی خود را اعلام می کند و در زمان آواز خواندن در حالی که دیواره سیمی قفس را گرفته با صدای رسا آواز سر می دهد و چنان از طریق پنجه ها به سیمهای قفس می چسبد که بنظر می رسد قصد پاره کردن آنها را دارد. حتی ممکن است که تکه ای کاغذ یا نخ یا چیزهای مشابه به دهان بگیرد و با صدای بلند ماده خود را صدا بزند.
۲- تغذیه پرنده نیز مقداری کاهش می یابد.
۳- پرنده نری که در نزدیکی او ماده ای نگهداری میشود، در صورتیکه دوران مستی اش مدت زیادی طول بکشد و نتواند جفت گیری انجام بدهد ممکن است دچار نوعی یاس شود که این امر موجب کم شدن آواز خوانی پرنده شده و اصطلاحا گفته میشود که نر از مستی زیاد خسته و یا پس رفته است.
۴ -از مشخصات دیگر آمادگی قناری نر تغییر شکل و برآمدگی در ناحیه مخرج پرنده نر می باشد.
خصوصیات رفتاری قناری ماده :
۱- بی تابی ماده ها: آنها نیز مانند نرها بی تابی می کنند.
۲- قناری ماده شروع به جمع کردن تکه های کاغذ، نخ و یا الیاف در دان خوری و یا گوشه و کنار قفس می نماید که نشانه آمادگی پرنده ماده برای جفت گیری و لانه گزینی است.
۳- گاها پرنده ماده به پرکنی از پرندگان دیگر و یا حتی از خود اقدام می نماید.
۴ – قناری ماده در جواب خواندن پرنده نر و برای اعلام آمادگی سوت میکشد که این سوت کشیدن نر را بیشتر تحریک می کند.
۵ -پرنده های ماده ای که آمادگی بیشتری برای جفتگیری دارند با خواندن نرها سینه و شکم خود را به چوب زیر پا نزدیک کرده و سر را بسمت بالا نگه میدارند و آواز جفتگیری سر می دهند.
۶ – پرنده ماده ای که در این مرحله موفق به جفت گیری نشود، ممکن است بدون وجود قناری نر اقدام به تخمگذاری نماید که به این نوع تخمها را اصطلاحا تخم هرز می گویند.
۷ -در قناری ماده آماده جفت گیری تغییر شکل در ناحیه مخرج پرنده و کشیدگی به سمت عقب، شکم برآمده و متورم نیز دیده می شود که در این حالت شکم و مخرج به فرم دوکی شکل در می آید.
لانه سازی و لانه گزینی قناری ماده – خصوصیات لانه تکثیر قناری:
معمولا جفت گیری قناری ها در ابتدای صبح و یا بلافاصله پس از روشن شدن هوا صورت میگیره البته ممکن است در وسط روز هم انجام بگیرد ولی عمدتا در ابتدای روشن شدن هوا و بلافاصله پس از بیدار شدن انجام می گیرد و خیلی از اوقات شما قادر به دیدن آن نیستید. پس از جفت گیری قناری نر و ماده، پرنده ماده دنبال مکانی بعنوان لانه و یا مکانی برای ساختن لانه می گردد.
نکته ای که در مورد قناری ها بایستی به آن توجه داشت این است که قناری ها مانند خانواده طوطی سانان، مرغ عشق ها یا حتی فنج ها، علاقه چندانی به لانه های تاریک و بسته ندارند و معمولا لانه های باز و یا نیمه تاریک را ترجیح می دهند. این لانه ها معمولا به صورت آماده در اکثر پرنده فروشی ها یافت میشود. البته خود شما هم درصورتیکه اطلاعات درستی از ساخت لانه قناری داشته باشید می توانید به راحتی اقدام به ساخت لانه پرنده نمایید و از لوازم منزل نیز برای این کار استفاده کنید، در رابطه با خرید و یا ساخت لانه قناری یکسری نکات را بایستی مد نظر قرار داد که به تعدادی از آنها در زیر اشاره می نماییم:
۱) نکته اول اینکه یک لانه پرنده بایستی از استخکام کافی برخوردار باشد به گونه ای که به راحتی خراب نشده و یا نشکند و یا اینکه به آسانی واژگون نشود.
۲) از به کاربردن موادی در جنس لانه که باعث لیز شدن لانه شده و مانع از ایستادن پرنده در لبه آن گردد خودداری شود .
۳) لانه از عمق مناسب برخوردار باشد به گونه ای که نه خیلی عمیق و نه آنچنان کم عمق باشد که جوجه ها از آن به بیرون بیفتند.
۴) بعضی ازاوقات جدا از اینکه شما برای قناری لانه آماده در قفسش قرار می دهید، خود پرنده هم با خرده های چوب، پوشال و …. که در دسترس او قرار داده شود نیز مبادرت به ساخت یک لانه در لانه ای که شما برایش قرار داده اید، می نماید. چنانچه شما تصمیم به قرار دادن مواد و اجزای ساخت لانه برای پرنده خود گرفته اید باید از جنس و مواد مناسب برای ساخت لانه توسط قناری ها اطلاعات کافی داشته باشید.
قناری ها معمولا برای ساخت لانه نیاز به الیاف و وسایل خاصی دارند که می توان به الیاف نارگیل، پوشال چوب، پنبه دانه (بهترین الیاف برای لانه سازی و موجود در تمام پرنده فروشی ها) و … اشاره کرد. شما این الیاف را در اختیار پرنده قرار بدهید تا خودش با سلیقه خودش به ساخت لانه مبادرت نماید.
۵) پرنده ماده در زمان ساختن لانه است ممکن است از هر چیزی استفاده کند. حتی ممکن است در صورت کمبود الیاف و مواد لازم به فکر کندن پرهای قناری نر بیفتد. اگر در مورد قناری خود به چنین موردی برخورد کردید، سریعا چند تکه نخ به میله های قفس ببندید تا پرنده ماده به سراغ آنها رفته و از کندن پرهای نر منصرف شود.
تخمگذاری قناری ماده – نکات مهم در رابطه با تخمگذاری قناری بعد از ساخت لانه پرنده ماده اقدام به تخم گذاری می نماید.
نکات مهم در رابطه با تخمگذاری قناری:
۱ -در زمان آمادگی قناری ماده برای تخمگذاری بهتر است در خوراکش از سبزیجات و بخصوص برگ کاهو که بسیار مورد علاقه پرنده است استفاده کنید. بعلاوه فیبر موجود در کاهو و سبزیجات نیز باعث جلوگیری از یبوست و تخمگذاری راحت تر در پرنده خواهد شد.
۲- تا حد امکان برای پرنده شرایط آب تنی را فراهم کنید، چون پرنده علاقه زیادی به آب تنی در این ایام دارد و بخصوص رطوبت لازم برای تخمها نیز بدین صورت تامین خواهد شد.
۳-برای اینکه بتوانید امکان همزمانی تولد جوجه ها را فراهم کنید و مشکلات تغذیه انفرادی جوجه ها را کاهش داده و در زمان تولد بتوانید همه جوجه ها را همزمان ساپورت کنید بهتر است، بعد از گذاشتن هر تخم توسط پرنده ماده، آن را برداشته و با احتیاط کامل در ظرفی در بسته که حاوی آرد یا دانه های تخم خرفه است قرار دهید و به جای تخم هایی که بر می دارید یک تخم مصنوعی یا یک حبه قند قرار دهید و بلافاصله پس از اینکه ماده آخرین تخم رو گذاشت، همه تخمها رو یکجا زیر پای ماده قرار دهید.
۴- تجربه نشان داده اگر در مدتی که پرنده ماده روی تخم ها خوابیده است هر دو یا سه روز یک بار از تخم مرغ آب پز در خوراک او استفاده کنید. جدا از تقویت بدن و سیستم ایمنی پرنده، از شکستن و خوردن تخمها که گاها در قناری های ماده دیده می شود، جلوگیری خواهد شد.
۵- در مدتی که قناری ماده روی تخم خوابیده است بهتر است در کنار تغذیه روزانه با تخم کتان از ترکیبات مقوی مانند: ارزن، دانه خرفه، تخم مرغ آب پز، برگ کاهو، مغز بادام، سیب و سایر میوه ها تقریبا هر سه روز یکبار در جیره روزانه پرنده استفاده شود. توجه داشته باشید که قفس را از مواد خوراکی پر نکنید و هر بار یک یا دو غذا در داخل قفس بگذارید چون ممکن است پرنده ماده مدت زمان زیادتری را صرف خوردن غذاهای متنوع داخل قفس کند و کمتر روی تخم ها بخوابد و تخمها فاسد شوند. بعلاوه ممکن است پرنده با خوردن غذای زیاد در این ایام دچار سوء هاضمه بشود.
۶- بهتر است از روزهای دوازدهم و سیزدهم شرایط آب تنی را بیشتر برای ماده فراهم کنید و حتی می تونید داخل قفس یک تکه پارچه نم دار آویزان کنید با این کار شرایط رطوبت برای تخمها بیشتر فراهم شده و سطح پوسته تخم ها نسبتا نرم تر می شود و جوجه ها در روز چهاردهم و هنگام خروج از تخم راحت تر پوسته را شکافته و خارج می شوند. البته این نکته را هم در ذهن داشته باشید که ممکنن است اولین تخم روز ۱۳ یا ۱۴ و بقیه تخمها روز ۱۵ و یا یک تخم صبح روز پانزدهم و بقیه عصر همان روز متولد شوند. نکته مهمی که در مورد هچ شدن تخمها باید به آن توجه کرد این است كه، تا جایی كه ممكن است اجازه بدهید تا خود جوجه از تخم خارج بشود و از دستکاری تخم بپرهیزید. چنانچه احساس نمودید که جوجه برای خروج از تخم نیاز به کمک شما دارد تنها از سر پهن تخم عمل کمک را انجام دهید و هرگز سر نوك تیز تخم را دستکاری نکنید.
امتحان تخم قناری
در صورتی که قصد داشته باشید تخم های قناری را از لحاظ وجود یا عدم وجود جنین امتحان کنید از روش زیر و با رعایت احتیاط در حمل و نگهداری تخمها استفاده کنید:
یك جعبه مقوایی مانند یک کارتن لامپ را كه دورتا دور آن سیاه رنگ باشد یا با ماژیک دور آن را سیاه کرده اید برداشته و در یک طرف آن به اندازه قطر یک چراغ قوه کوچک و پرنور یک سوراخ ایجاد کنید و در طرف دیگر و مقابل چراغ قوه سوراخی كمی تنگ تر از قطر تخم یک قناری ایجاد کنید. سپس تخم قناری را با رعایت احتیاط برداشته و در مقابل سوراخ کوچکتر مقوا نگه داشته و از طرف مقابل به داخل قوطی مقوایی نور بتابانید و تخم رادر برابر روشنایی نگه دارید و به داخلش نگاه كنید. اگر تخم شفاف باشد و نور براحتی از داخل آن رد شود دلیل بر این است كه تخم نطفه ندارد، اگر داخل تخم لکه های سیاه یا نقطه های تیره دیده شود به احتمال زیاد تخم فاسد شده است. اگر داخل تخم سیاه بود و حاجب ماوراء بود و نور براحتی از داخل تخم عبور نمیکرد، حتما دارای جوجه است. این تخمهای جوجه دار را، به لانه برگردانید و تا صبح روز پانزدهم منتظر بمانید. اگر تا آن زمان باز هم تخمها به حال خود باقی ماندند با یك چوب سر تیز و یا ته سوزن در سر پهن تخم، یک سوراخ كوچك ایجاد کنید و آن را به لانه برگردانید. یكی دو ساعت صبر كنید. اگر پیشرفتی در سوراخ ایجاد شده در پوسته تخم حاصل نشد سوراخ را در امتداد نوك جوجه، توسعه دهید تا تمام نوك ظاهر شود و مجددا تخم را به لانه برگردانید تا جوجه خودش را آزاد کند.
یک راه ساده تر و تجربی برای تشخیص اینکه تخمی حاوی جوجه (چه زنده و چه مرده) است یا نه، قرار دادن آن در داخل یک ظرف آب می باشد. تخمی که حاوی جوجه باشد صرف نظر از زنده یا مرده بودن جوجه، چنانچه در ظرف آب قرار بگیرد تا نصفه توی آب فرو می رود و یا اگر آن تخم را روی سطح صافی قرار بدهید بر خلاف جاذبه زمین بر روی سر نوك تیز خودش می ایستد.
برای دیدن محصولات مربوط به پرندگان اینجا را کلیک کنید.
