دکتر احمد روغنی – دامپزشک
مقدمه : بررسی کوتاه بیماری آبله گوسفند و بز
آبله گوسفند و آبله بز بیماری های ویروسی گوسفند و بز هستند که با علایم : تب مشخص می
شوند.بدنبال ایجاد تب علایم دیگر بیماری شامل ایجاد پاپول ها یا ندول ها ، وزیکول ها (به ندرت)
و بروز ضایعات داخلی (به ویژه در ریه ها) وبعضا مرگ ومیر نیز بروز می یابند. بیماری
آبله یکی از بیماریهای پوستی در گوسفند و بز می باشد علایم آن به صورن پاپیول ، نودول و
وزیکولهای پوستی دردناک در گوسفند وبز دیده می شود . در صورت عدم واکسیناسیون و وجود
دامهای حساس در گله بیماری می تواند با شدت و واگیری بالا در گله بروز پیدا نموده و منجر به
تلفات نیز بگردد . عمده دلیل ایجاد تلفات ، تلفات ناشی از ایجاد ضایعات در ریه و دستگاه تنفسی
و مجاری تنفسی می باشد .
تصویر شماره ۱ : ضایعات آبله گوسفندی در ناحیه دنبه در بره ۴ماهه
هر دواین بیماری توسط گروهی از ویروسها ی گونه های کاپری پوکس ایجاد می شوند که همه
آنها می توانند گوسفند و بز را آلوده کنند. البته برخی از سویه های مورد بررسی باعث بیماری
بالینی شدیدتری در گوسفند یا بز می شوند .
تصویر شماره ۲ : ضایعات آبله در ریه گوسفند
. ویروس Sheeppox (SPPV) و ویروس آبله بز (GTPV) عوامل ایجاد کننده آبله گوسفند و بز هستند .
آبله گوسفند و آبله بز در آفریقا در شمال استوا ، خاورمیانه و آسیا بومی می باشد ، در حالی که
اخیراً در برخی ازمناطق اروپا نیز شیوع بیماری دیده شده است . مجله علمی دام پخش در این
مقاله شما را با واکسن آبله گوسفندی ،شکل و نوع واکسن ، نحوه آماده سازی و روش تزریق
واکسن آشنا خواهد نمود . در ادامه مقاله و در شرح دستورالعمل واکسن آبله رازی ، ما در مجله
علمی دام پخش شما را با برنامه زمانبندی تزریق واکسن آبله و سپس موارد احتیاط های لازم در
رابطه با مصرف واکسن شما را آشنا خواهیم نمود .
بررسی واکسن آبله گوسفندی موسسه تحقیقات و سررم سازی رازی
شكل و نوع واکسن:
- واکسن آبله رازی به صورت واکسن زنده تخفیف حدت یافته،و به صورت لیوفیلیزه و قابل تزریق تهیه شده است .
ترکیب واکسن آبله رازی :
- هر دز حاوی حداقل ۱۰ ۲/۵ TCID50 ویروس آبله گوسفندی سویهRM/65 می باشد .
موارد مصرف واکسن آبله گوسفندی رازی :
- واکسن به منظور ایجاد ایمنی فعال علیه بیماری آبله در گوسفند و بره مصرف می شود .
دز، روش مصرف و راه تجویز واکسن آبله رازی :
- جهت مصرف واکسن آبله گوسفندی رازی بایستی با رعایت شرایط آسپتیك، مقدار ۵ میلی لیتر از
بطری حلال سرم فیزیولوژی ۱۰۰ میلی لیتری را توسط سرنگ کشیده و وارد ویال واکسن نمایید.
وسپس با هم زدن ویال، محتوای آن کاملا حل کنید.
سپس محلول حاصل را توسط سرنگ وارد بطری حلال کرده و آن را چندین بار سر و ته نمایید تا
کاملا یكنواخت شود ، سپس از محلول به دست آمده به هر گوسفند یا بره ، نیم میلی لیتر از راه زیر جلدی تزریق شود.
برنامه و زمان مناسب واکسیناسیون با آبله گوسفندی :
- در شرایط عادی و در دام هایی که از مادر ایمن متولد شده اند، تجویز واکسن از سن ۳ ماهگی آغاز و دز یادآور به طور سالیانه تجویز شود.
موارد منع مصرف:
- از تجویز این واکسن در ماه آخر آبستنی خودداری شود.
- از واکسیناسیون دام های بیمار و ضعیف خودداری شود.
- پس از انقضای تاریخ مصرف، از مصرف واکسن خودداری شود.
- از واکسیناسیون دام ها در فاصله زمانی ۳ هفته مانده به کشتار خودداری شود.
عوارض جانبی:
- در صورت تزریق صحیح واکسن هیچ گونه واکنش موضعی یا عمومی در دام دیده نمی شود.
- در صورتی که واکسن بین جلدی تزریق گردد ممكن است تورمی به بزرگی ۲-۱ سانتی متر در محل تزریق ایجاد شود که این واکنش بی ضرر می باشد.
توصیه ها و احتیاط های لازم در مورد واکسن آبله گوسفندی:
- واکسن از شبكه توزیع رسمی اخذ شود.
- واکسن طبق برنامه سازمان دامپزشكی کشور تجویز شود.
- به هنگام مصرف واکسن، زنجیره سرد و شرایط آسپتیك رعایت شود.
- حلال مورد استفاده باید خنك باشد.
- تمامی دام های سالم موجود در گله، به طور هم زمان واکسینه شوند.
- حداقل ۲ ساعت قبل و یك روز پس از مایه کوبی، به دام ها استراحت داده و از جا به جایی آن ها خودداری شود.
- به منظور حفظ یكنواختی، پس از تهیه محلول و حین مصرف، ویال حاوی واکسن چندین بار سر و ته شود.
- تمام محتوای واکسن پس از آنكه به صورت مایع در آمد باید در همان روز و بلافاصله در مدت زمان حداکثر ۲ ساعت استفاده و از مصرف باقی مانده آن خودداری شود.
- به هنگام کشیدن واکسن به داخل سرنگ، همچنین در حین تزریقات، احتیاط کامل به عمل آید که به سر و صورت پاشیده نشود. در غیر این صورت، محل آلودگی بلافاصله با آب و صابون و یا مواد ضدعفونی کننده شستشو داده شود.
- سویه به کار رفته در این واکسن در انسان ایجاد بیماری نمی نماید.با این حال در صورت تزریق به دست، به پزشك مراجعه شود.
- ویال های خالی واکسن به طور صحیح ضدعفونی (اتوکلاو، سوزاندن، استفاده از مواد شیمیایی مناسب) و سپس دفن بهداشتی شوند.
شرایط حمل و نقل و نحوه نگهداری:
- دور از نور خورشید و در دمای ۴-۲ درجه سانتی گراد حمل و نگهداری شود. در این شرایط، واکسن تا
۸ ماه پس از تاریخ تولید (بر اساس تاریخ مندرج بر روی برچسب) قابل مصرف خواهد بود.
بسته بندی:
- این واکسن در جعبه های ۱۰ ویالی و هر ویال حاوی ۲۰۰ دز عرضه می شود.
منبع : سایت موسسه تحقیقات و سرم سازی رازی
