نویسنده: دکتر احمد روغنی – دکتری دامپزشکی
امروزه پرواربندی بره و چاق نمودن آن یکی از شغل های نسبتا کم ریسک و با درآمد متوسط تا عالی می باشد که میزان این درآمد به قیمت خرید اولیه بره و قیمت و کیفیت جیره پرواربندی و همچنین قیمت بازار در زمان فروش بستگی دارد. وقتی سخن از از پرواربندی به میان می آید منظور نگهداری و چاق كردن دام و کسب حداکثر اضافه وزن با بهترین جیره ممکن و مناسب ترین هزینه و دریافت بیشترین میزان گوشت با ضریب تبدیل مناسب می باشد.
به گزارش واحدعلمی مجله دام پخش، پرواربندی بره در واقع نگهداری و یا به اصطلاح عموم بستن یا محصور نمودن بره ها در یک مکان می باشد به گونه ای که بره ها در طول مدت معینی که زمان پرواربندی گفته می شود با دریافت یک جیره متراکم و مناسب به حداکثر وزن پیش بینی شده در برنامه پرواربندی رسیده و ضریب تبدیل پایینی نیز داشته باشند. ضریب تبدیل پایین یعنی اینکه کیفیت جیره و شرایط نگهداری بره ها به گونه ای باشد که با خوردن کمترین میزان خوراک، به بیشترین وزن مورد نظر برسند به نحوی که در زمان کشتار به اصطلاح قصابها وزن لاشه سرک داشته باشد یعنی وزن لاشه از نصف وزن زنده برتری داشته باشد، بدینگونه حیوان پروار بندی شده خواستار بیشتر و قیمت بالاتری نیز در بازار خواهد داشت.
در اجرای یک طرح توجیهی پرواربندی بره اگر با دقت عمل شود و هنگام خرید بره با یک کارشناس مناسب مشاوره شده و بره های سالم و با وزن و سن مناسب خریداری شود، معمولا حتی در بدترین شرایط بازار هم سود عاید دامدار می گردد. در واقع بیشتر افرادی که در امر پرواربندی بره موفق نمی شوند یکی یا چند تا از موارد ذکر شده در ادامه مقاله را نادیده گرفته و یا بدرستی رعایت نمی کنند. مثلا در زمان خرید بره، بره های لاغر و یا شیرسوز و یا بره هایی که در زمان شیرخوارگی بیمار بوده اند را خریداری نموده و یا در زمان تغذیه پرواربندی برای تغذیه بره ها کوتاهی نموده اند. در صورتی که دامدار دارای گله میش باشد بهترین و اقتصادی ترین روش برای دامدار، استفاده از بره های تولیدی خودش می باشد.
مهمترین فاکتورهایی که در زمان پرواربندی بره ها بایستی در نظر گرفت:
۱ –بهترین زمان برای شروع برنامه پرواربندی بره در ایران اواخر شهریور و یا اوایل مهر ماه می باشد.
۲ –در پایان دوره شیر خوارگی بره ها و بلافاصله پس از شیر گیری بهترین زمان برای خرید بره می باشد که معمولا پایان بهار و اوایل فصل تابستان را برای اینکار در نظر می گیرند.
۳ –معمولا کارشناسان پرواربندی وزن های بین ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم و حداکثر وزن ۳۰ کیلو گرم را برای خرید بره پیشنهاد می دهند.
۴ –بهتر است در زمان خرید بره، ترجیحا از نژادهایی که وزن گیری مناسب و بیشتری در دوره پرواری دارند مانند نژاد افشاری، مهربان، بلوچی، سنجابی و سنگسری استفاده شود تا پس در زمان مقرر پرواربندی وزن گیری مطلوب داشته باشیم.
سوال: قبل از پرواربندی چه نکاتی را بایستی در نظر داشت؟
برای اینکه برنامه پرواربندی در پایان با موفقیت کامل همراه باشد، بایستی یکسری فاکتورها و اطلاعات در رابطه با موضوع پرواربندی و روشهای اجرایی آن جمع آوری نمایید:
۱-مطالعه خصوصیات نژادهای مختلف گوسفند و جمع آوری اطلاعات در زمینه پرواربندی بره های آنها
۲-خرید، ساخت و یا اجاره و آماده سازی یک مکان مناسب برای پرواربندی براساس استاندارد های اعلام شده
۳-اقدام به تهیه علوفه و کنسانتره، دارو و واکسن ها و حتی آب مورد نیاز دام ها برای کل دوره پرواربندی و ترجبحا تهیه آنها در ابتدای دوره پرواربندی
۴-اقدام برای خرید بره در زمان مناسبی که در بالا جهت امر پرواربندی به آن اشاره شد.
۵-اجرای طرح قرنطینه و انجام امور بهداشتی مانند: واکسیناسیون و استفاده از داروهای ضدانگل بر روی دامهای خریداری شده قبل از پرواربندی
۶-با توجه به توان مالی دامدار و شناخت بازار و منطقه ای که پرواربندی در آن انجام می گیرد، بایستی روش انجام پرواربندی و پیش بینی های لازم برای انجام آن را قبلا بررسی و اقدامات لازم را انجام داد، مثلا در صورت توان مالی پایین با تعداد کم شروع کرد و یا در مناطق سردسیر پیش بینی یک محیط محصور برای زمانهای سرد را حتما انجام داد.
۷-با توجه به حساس بودن دوره فشرده تغذیه در دوره پروار بره ها حتما قبل از شروع دوره با یک کارشناس تغذیه مشاوره نمایید. مجوعه دام پخش با در اختیار داشتن کارشناسان مجرب در این زمینه آماده خدمت رسانی به دامداران عزیز می باشد.
۸-مشاوره با دامپزشک خبره در ابتدای دوره و در طول دوره پرواربندی
۹-ترجیحا حیوانات خود را برای طول دوره پرواربندی بیمه کنید.
روشهای مختلف پرواربندی:
معمولا با توجه به اینکه نگهداری بره برای پرواربندی به تجهیزات خاصی در مقایسه با پروش مرغ و یا پروراربندی گوساله نیاز ندارد لذا می توان پروار بندی بره را به دو روش انجام داد:
۱- نگهداری و پروار بره در محیط بسته و دارای حصار
۲- نگهداری و پروار بره در یک محیط باز و یا مرتع
در روش اول بره ها یا در یک محیط کاملا بسته و محصور و دارای سقف نگهداری می شوند و یا دریک محیط نیمه بسته که به یک بهاربند راه دارد نگهداری می شوند.
معمولا پرواربندی در محیط های بسته و یا نیمه بسته نسبت به محیط باز یا مرتع بیشتر توصیه می شود زیرا بره ها در یک مکان مشخص و محدودی نگهداری شده و نسبت به محیط مرتع انرژی کمتری را صرف حرکت و دویدن نموده و زودتر چاق می شوند.
توصیه مهم در پرواربندی :
قبل از اقدام به انجام بره ریزی و شروع عملیات پروار حتما وضعیت بازار فروش گوشت در آن زمان و پیش بینی حداقلی تا ۴ ماه آینده را در مشاوره با کارشناسان امر انجام دهید. مجوعه دام پخش با در اختیار داشتن کارشناسان مجرب دراین زمینه آماده خدمت رسانی به دامداران عزیز می باشد.
قسمت دوم مقاله را از اینجا دنبال کنید .
